Các giai đoạn của bệnh trĩ nội phát triển như thế nào?

Các giai đoạn phát triển của bệnh trĩ nội sẽ phản ánh mức độ bệnh trĩ là nặng hay nhẹ. Ở mỗi giai đoạn bệnh khác nhau, biểu hiện và dấu hiệu của bệnh khác nhau. Người bệnh có thể dựa vào từng giai đoạn của bệnh trĩ để chuẩn đoán bệnh, từ đó đưa ra phương pháp điều trị bệnh phù hợp nhất.

I. Bệnh trĩ chia thành mấy loại?

Bệnh trĩ hình thành khi các búi trĩ bị sa giãn, căng phồng quá mức làm máu bị ứ đọng tại đây, khi lượng máu này tăng dần tĩnh mạch hậu môn sẽ căng phồng lên, thành tĩnh mạch rất mỏng có độ đàn hồi kém búi trĩ bị sa ra ngoài, khi đi đại tiện nếu phần cứng bệnh nhân phải rặn mạnh sẽ cứa vào thành tĩnh mạch này và bị vỡ gây chảy máu.

Bệnh trĩ chia thành 4 loại là: bệnh trĩ nội, bệnh trĩ ngoại, trĩ hỗn hợp và trĩ vòng. Tuy nhiên, đa số người bệnh trĩ thường mắc phải 2 loại là trĩ nội và trĩ ngoại.

Trĩ nội hình thành khi bị giãn quá mức các đám rối tĩnh mạch trĩ trong.  Đám rối tĩnh mạch này phình to dần, lúc đầu còn nằm trên đường lược và trong ống hậu môn (đường lược giới hạn các búi trĩ nội và ngoại, làm chúng phân tách khỏi nhau ở trạng thái sinh lý), về sau to dần, khi mô nâng đỡ và dây chằng Park chùng nhẽo dần, búi trĩ nội bắt đầu sa ra ngoài hậu môn ở các mức độ khác nhau..

Trĩ ngoại thường hình thành ngay sát rìa hậu môn, được bao bọc bởi lớp da dưới rìa hậu môn. Búi trĩ ngoại phình to sẽ khiến các búi trĩ được hình thành bên ngoài bao xung quanh hậu môn (ngay rìa hậu môn), bọc ngoài búi trĩ ngoại là da.

Trĩ hỗn hợp xảy ra cả đám rối tĩnh mạch trĩ trong và đám rối tĩnh mạch trĩ ngoài đều bị giãn nở quá mức. Người bị trĩ hỗn hợp thường có búi trĩ nội và búi trĩ ngoại. Và trĩ vòng là sự kết hợp của nhiều búi trĩ hỗn hợp với nhau. Trĩ vòng thường không tự nhiên xuất hiện mà nó thường gặp ở dạng biến chứng của bệnh trĩ hỗn hợp.

Trĩ hỗn hợp và trĩ vòng mặc dù là 2 loại bệnh trĩ ít gặp nhưng nó lại có mức độ bệnh nặng và việc điều trị khó khăn hơn rất nhiều so với bệnh trĩ nội và trĩ ngoại.

II. Các giai đoạn của bệnh trĩ phát triển như thế nào?

Mặc dù được chia thành 4 loại bệnh trĩ khác nhau nhưng bệnh trĩ nói chung đều hình thành và phát triển theo 4 giai đoạn tương ứng với 4 cấp độ của bệnh trĩ là:

• Giai đoạn đầu của bệnh trĩ – Bệnh trĩ cấp độ 1
• Giai đoạn 2 của bệnh trĩ – Bệnh trĩ cấp độ 2
• Giai đoạn 3 của bệnh trĩ – Bệnh trĩ cấp độ 3
• Giai đoạn cuối của bệnh trĩ – Bệnh trĩ cấp độ 4.

Ở mỗi giai đoạn của bệnh trĩ, các biểu hiện của bệnh trĩ sẽ thay đổi khác nhau với mức độ nặng dần tỉ lệ thuận với các cấp độ trĩ. Cụ thể, bệnh trĩ cấp độ 1 là giai đoạn khởi phát với mức độ nhẹ nhất và kết thúc là bệnh trĩ cấp độ 4 – giai đoạn trĩ nặng nhất và có nguy cơ biến chứng cao nếu không được điều trị kịp thời.

2.1 Giai đoạn đầu của bệnh trĩ – trĩ cấp độ 1

Trĩ nội độ 1 là giai đoạn đầu tiên đánh dấu sự hình thành của bệnh trĩ trong cơ thể người bệnh. Vì là giai đoạn khởi phát nên trĩ cấp độ 1 chưa có những triệu chứng cụ thể, rõ ràng và cũng chưa gây ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe người bệnh. Cũng chính bởi yếu tố này nên người bệnh hay có tâm lý chủ quan không chữa trị trĩ từ giai đoạn đầu khiến bệnh có cơ hội phát triển lên các giai đoạn bệnh trĩ nặng hơn.

Dấu hiệu nhận biết rõ nhất của bệnh trĩ độ 1 là triệu chứng bị đi ngoài ra máu tươi khi người bệnh đi đại tiện. Tuy nhiên, chảy máu chỉ ở mức độ rất ít nên người bệnh cần để ý kĩ mới có thể phát hiện ra và tình trạng này diễn ra không thường xuyên. Người bệnh chỉ vô tình phát hiện bệnh khi nhìn qua phân hoặc thông qua giấy vệ sinh.

2.2 Giai đoạn 2 của bệnh trĩ – Bệnh trĩ cấp độ 2

Bệnh trĩ giai đoạn 2 phát triển mạnh hơn nên các triệu chứng của bệnh cũng rõ ràng và cụ thể hơn. Trĩ cấp độ 2 cũng là cấp độ xuất hiện hiện tượng sa búi trĩ.

Một số biểu hiện của bệnh trĩ giai đoạn 2 như:

• Đi cầu ra máu tươi: Trĩ nội cấp độ 2 có máu chảy nhiều hơn và mức độ xuất hiện thường xuyên hơn trĩ cấp độ 1. Máu chảy thành từng giọt, máu có màu đỏ tươi và không bị lẫn vào phân, người bệnh có thể dễ dàng nhận ra sự thay đổi này.
• Xuất hiện hiện tượng sa búi trĩ: Khi các đám rối tĩnh mạch trĩ trong giãn nở quá mức sẽ tạo thành các búi gọi là búi trĩ trên đường lược nằm ở bên trong ống hậu môn. Các búi trĩ này phát triển với kích thước to dần và lòi ra bên ngoài hậu môn khi có lực rặn đại tiện của người bệnh, gây nên hiện tượng sa búi trĩ. Tuy nhiên, ngay sau đó các búi trĩ sẽ tự động co lại vào bên trong ống hậu môn.
• Cảm giác đau và có dịch nhầy xuất hiện: Người bệnh thấy có cảm giác hơi nhói khi rặn đại tiện và có ít dịch nhầy xuất hiện quanh vùng hậu môn.

2.3 Giai đoạn 3 của bệnh trĩ – Bệnh trĩ cấp độ 3

Khác với giai đoạn 2, trĩ nội cấp độ 3 phát triển với tốc độ nhanh “chóng mặt” và có thể phát triển đến giai đoạn 4 gây biến chứng bệnh trĩ nếu không được điều trị kịp thời. Các triệu chứng của trĩ cấp độ 3 biểu hiện nặng với mức độ dày:

• Chảy máu khi đại tiện: Người bệnh bị chảy máu nhiều, liên tục, máu có thể phun thành tia ở trường hợp nặng. Nguyên nhân là do ở giai đoạn 3, các búi trĩ phát triển với kích thước lớn nên lượng máu lắng đọng trong các búi trĩ nhiều và chảy ra ngoài khi người bệnh rặn đại tiện.

• Sa búi trĩ: Do kích thước và khối lượng lớn, các búi trĩ sa ra bên ngoài hậu môn và không tự co lại được khi người bệnh đi đại tiện. Chỉ khi người bệnh có lực tác động như ấn, nhét vào thì các búi trĩ sẽ co lại vào trong ống hậu môn. Tình trạng sa búi trĩ xảy ra thường xuyên khi người bệnh đứng hoặc ngồi quá lâu, khi lao động nặng hoặc vận động quá sức… Nó khiến người bệnh rất khổ sở, mất tự tin, gặp nhiều phiền toái trong công việc và sinh hoạt hàng ngày.
• Cảm giác đau rát, khó chịu và dịch nhầy: cũng xuất hiện nhiều hơn khiến vùng hậu môn của người bệnh bị đau và luôn có cảm không thoải mái.

2.4 Bệnh trĩ giai đoạn cuối – Trĩ cấp độ 4

Trĩ cấp độ 4 là cấp độ cuối cùng và cũng là giai đoạn nặng nhất của bệnh trĩ. Ở giai đoạn 4, cần nhanh chóng điều trị bệnh để ngăn chặn việc bệnh gây biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Các triệu chứng của trĩ cấp độ 4:

Chảy máu: Máu chảy nhiều và liên tục khi người bệnh đi đại tiện. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ khiến người bệnh nhanh chóng bị mất máu, cơ thể bị mệt mỏi, ốm yếu, có thể xảy ra các hiện tượng như: thiếu máu, suy nhược cơ thể, chóng mặt, hoa mắt… gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người bệnh.

Sa búi trĩ: xảy ra biến chứng sa búi trĩ ở trĩ cấp độ 4. Khi người bệnh đi đại tiện, các búi trĩ sa ra ngoài và không thể co vào bên trong hậu môn mặc dù người bệnh có dùng tay nhét vào. Việc búi trĩ sa ra ngoài cọ sát với quần áo nên rất dễ xảy ra tình trạng nhiễm khuẩn, viêm nhiễm búi trĩ, để lâu có thể gây hoại tử búi trĩ và lây lan sang hậu môn.

Lúc này, các biện pháp điều trị nội khoa (dùng thuốc chữa bệnh đều không có tác dụng), vì vậy người bệnh cần nhanh chóng tìm hiểu các biện pháp ngoại khoa phẫu thuật cắt trĩ để ngăn chặn biến chứng, điều trị bệnh và bảo vệ sức khỏe bản thân.

Cảm giác đau: cảm giác đau rát, sưng tấy, khó chịu xuất hiện ở hậu môn và búi trĩ.

Dịch nhầy: xuất hiện rất nhiều quanh hậu môn khiến bệnh nhân luôn có cảm giác ẩm ướt, khó chịu tại vùng hậu môn. Đây cũng là một phần nguyên nhân làm búi trĩ dễ bị viêm nhiễm.

III. Tự chẩn đoán bệnh trĩ ở các giai đoạn được không?

Theo chia sẻ từ PGS.TS Bác sỹ Vũ Văn Khiên – Tổng thư ký Hội khoa học tiêu hóa Việt Nam, hiện nay vẫn có rất nhiều người bệnh tự chẩn đoán bệnh trĩ và chữa trị tại nhà theo các bài thuốc dân gian. Nhưng do không có nhiều kiến thức chuyên sâu về bệnh học trĩ cũng như phác đồ điều trị phù hợp nên thường người bệnh dễ gặp phải “tác dụng ngược”, bệnh không thuyên giảm mà còn phát triển lên các giai đoạn trĩ nặng hơn; một số trường hợp khác bị  đoán nhầm bệnh trĩ với các bệnh hậu môn trực tràng khác.

Trên thực tế, để xác định chính xác người bệnh có phải bị mắc trĩ không? Nếu mắc bệnh thì mắc trĩ giai đoạn mấy? Các bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa trực tràng – hậu môn phải dựa trên yếu tố bệnh sử lâm sàng cùng các chẩn đoán hình ảnh cận lâm sàng đi kèm mới có thể đưa ra kết luận chính xác. Cụ thể như:

• Thăm khám lâm sàng tình trạng bệnh lý. Hỏi tiền sử bệnh, các dấu hiệu thường gặp gần đây nhất.
• Tiến hành nội soi hình ảnh hậu môn – trực tràng.
• Có thể tiến hành thêm xét nghiệm máu hoặc các xét nghiệm lâm sàng khác nếu cần để có thể đánh giá mức độ bệnh trĩ hiện tại hoặc loại trừ các bệnh lý hậu môn trực tràng khác như: polyp hậu môn, áp xe hậu môn, nứt kẽ hậu môn; sa trực tràng…

Bởi vậy, để có thể chẩn đoán chính xác giai đoạn bệnh trĩ cũng như điều trị và phòng ngừa bệnh trĩ phát triển lên các cấp độ nặng hơn thì người bệnh nên chủ động thu xếp thời gian đi thăm khám bệnh trĩ tại các địa chỉ uy tín sớm nhất có thể để được thăm khám, tư vấn hướng chữa trĩ phù hợp cho bản thân.

Tham khảo thêm: Khám bệnh trĩ ở đâu tốt nhất?

IV. Cần làm gì khi phát hiện bệnh trĩ?

Người bệnh trĩ cùng tham khảo một số lưu ý dưới đây giúp hỗ trợ điều trị bệnh nhé:

• Có chế độ ăn uống khoa học: ăn nhiều rau xanh và chất xơ, ăn nhiều các đồ ăn hoa quả, trái cây đặc biệt là ổi (chỉ ăn cùi ổi và lọc bỏ hạt) để hệ tiêu hóa hoạt động tốt, tránh táo bón khiến tình trạng bệnh nặng thêm. Có thể thay đổi bằng việc uống nước ép rau củ hoặc nước ép trái cây.
• Uống đủ nước lọc: người bệnh trĩ nên uống tối thiểu 1,5 – 2 lit nước lọc/ngày để đảm bảo sức khỏe cũng như ngăn ngừa bệnh táo bón
• Hàng ngày vận động: đi lại nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe đồng thời tránh các áp lực đè nén lên vùng hậu môn, trực tràng khiến bệnh nặng hơn.
• Làm việc, nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng, stress trong công việc.
• Không uống rượu, bia, đồ uống có cồn và chất kích thích như: cafe, thuốc lá…
• Không ngồi liên tục nhiều giờ đồng hồ hoặc làm việc nặng quá sức.
• Đi thăm khám trĩ tại các cơ sở uy tín để xác định giai đoạn bệnh, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp và kịp thời. Lưu ý người bệnh nên thăm khám trĩ sớm nhất có thể, tránh để bệnh trĩ phát triển nặng mới khám chữa.
• Làm theo các hướng dẫn của bác sĩ điều trị. Không tự ý thay đổi liều lượng thuốc hoặc thời gian uống thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.

Điều trị bệnh trĩ càng sớm thì hiệu quả điều trị bệnh đạt được càng cao và dễ dàng hơn rất nhiều. Vì vậy, người bệnh trĩ nội hãy chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân, đồng thời nên sử dụng các loại gel bôi thảo dược có tác dụng trực tiếp, chống viêm, săn se búi trĩ.