Phòng các bệnh liên quan đến ăn uống dễ mắc dịp Tết

Dịp Tết là thời điểm chúng ta được thưởng thức nhiều món ngon, hấp dẫn trong không khí vui tươi, ấm áp. Nhưng chúng ta lại vô làm khổ bộ máy tiêu hóa của mình khi ăn uống không điều độ, ăn nhiều những thức ăn thịnh soạn, nhiều đường bột và dầu mỡ, nhiều đồ cay nóng khiến việc tiêu hóa thức ăn trở nên ậm ạch, khó chịu, và gây ra nhiều bệnh liên quan. Để những ngày Tết không mất vui, tránh cho bộ máy tiêu hóa bị tai nạn nghề nghiệp thì bạn cần lưu ý phòng tránh các bệnh sau đây.

Chướng bụng đầy hơi

Đây là rối loạn thường gặp nhất của các bệnh lý đường tiêu hóa trong dịp Tết. Bạn sẽ có biểu hiện no hơi, nặng bụng, khó chịu do có sự tích khí trong đường tiêu hóa, do tiêu hóa không tốt, thức ăn ứ đọng ở dạ dày.

Bệnh xuất phát từ việc ăn uống thất thường ngày Tết, ăn quá nhiều các chất đạm, lạm dụng rượu, cà phê, thuốc lá, gia vị gây kích thích.

Nếu có những biểu hiện trên, bạn dùng gừng giã nhỏ lấy nước hòa với nước ấm rồi uống. Hoặc chườm ấm vùng bụng.

Nếu không thuyên giảm thì bạn có thể dùng các thuốc trị khó tiêu đầy bụng như thuốc chống đầy hơi, thuốc giảm tiết dịch vị dạ dày, thuốc điều hòa sự co bóp dạ dày – ruột hoặc sử dụng các loại men tiêu hóa. Không được tự ý dùng thuốc mà phải có sự tư vấn của bác sĩ hoặc những người có chuyên môn. Tối đa chỉ nên dùng trong thời gian 3 – 5 ngày.

Nếu các biểu hiện vẫn không đỡ, bạn cần đi khám bác sĩ vì có thể có nguyên nhân khác gây trướng bụng đầy hơi.

Táo bón

Ngày Tết có nhiều món ăn được làm từ thịt, gạo nếp, dầu mỡ, bánh kẹo, đồ ngọt… rất dễ mắc chứng táo bón.

Một chế độ dinh dưỡng có hàm lượng chất xơ cao, uống đủ nước, thường xuyên vận động và tập thói quen đại tiện mỗi ngày là biện pháp phòng tránh táo bón hiệu quả nhất.

Chỉ sử dụng thuốc nhuận tràng khi các biện pháp trên không có hiệu quả, trước khi sử dụng cần tham khảo ý kiến của nhân viên y tế.

Tiêu chảy, nôn ói do ngộ độc thức ăn

Nguyên nhân có thể là hạt dưa, hạt bí và một số loại hạt khác dễ bị hư hỏng, mốc; mứt và bánh kẹo không đảm bảo an toàn thực phẩm; thức ăn kém vệ sinh như các đồ ăn tanh, sống, đồ lạnh, các món ăn ở quán xá vỉa hè; nhưng cũng có thể do dị ứng thức ăn hoặc ăn cùng lúc những món kỵ nhau.

Biểu hiện thường là nôn ói và đi tiêu chảy, đôi khi có sốt. Tùy theo tác nhân gây ngộ độc mà triệu chứng nôn ói nổi bật hơn hay tiêu chảy nhiều hơn.

Để xử lý, bạn cần bổ sung oresol để bù lại lượng nước và muối đã mất. Tuy không điều trị được nguyên nhân nhưng đây là biện pháp căn bản để chống mất nước và điện giải từ đó tránh được các rối loạn do mất nước và điện giải gây ra.

Thường dùng là oresol (1 gói chứa 20gam glucose khan; 3,5 gam natriclorit; 2,9 gam natricitrat và 1,5 gam kaliclorit) 1 gói pha trong 1 lít nước sôi để nguội, uống liên tục trong ngày, tùy theo mức độ mất nước có thể sử dụng 2 – 3 gói trong ngày.

Có thể thay thế oresol bằng viên hydrit, mỗi lần uống 1 viên pha vào 200ml nước. Cần chú ý pha thuốc đúng tỷ lệ, nếu quá loãng sẽ không cung cấp đủ lượng chất điện giải cần thiết, nếu quá đặc sẽ dẫn đến tình trạng quá tải các chất điện giải.

Ngoài ra có thể dùng một số thuốc có tác dụng hấp thụ, thuốc làm chậm nhu động ruột hoặc các chất kháng tiết ở ruột non. Chỉ sử dụng thuốc kháng sinh và thuốc cầm tiêu chảy khi có ý kiến của bác sĩ.

Bệnh trĩ

Những nguyên nhân gây bệnh trĩ ngày Tết thường gặp:

• Chế độ ăn uống mất cân bằng: quá nhiều bữa ăn giàu chất đạm, chất béo, thực phẩm chế biến sẵn, ăn ít rau xanh. Ăn uống thất thường không đúng bữa.
• Sử dụng nhiều gia vị cay nóng (ớt, hạt tiêu,…)
• Quên uống nước nhất là khi thời tiết hanh khô dẫn tới táo bón kéo dài.
• Nhậu nhẹt, liên hoan cuối năm liên miên, rượu bia nhiều, sử dụng nhiều cà phê, trà, thuốc lá…
• Chế độ sinh hoạt thất thường: không duy trì việc luyện tập thể thao, nhịn đi tiêu, ngồi lâu trên xe ô tô, ngồi nhiều hơn và ít vận động….

Ý thức phòng ngừa luôn cần được chú trọng. Dù vui Tết, bạn cũng cần uống đủ nước (trên 2 lít mỗi ngày), ăn nhiều rau xanh và hoa quả tươi, hạn chế tối đa việc dùng nhiều đồ ăn cay nóng hoặc dùng nhiều rượu, bia, cà phê, thuốc lá.

☛ Xem thêm:

• Cách chữa bệnh trĩ ngoại
• Cách điều trị bệnh trĩ nội

Sử dụng gel bôi co trĩ để giảm nhanh các triệu chứng đau rát, chảy máu, sưng viêm, giúp săn se và co búi trĩ nhanh chóng hơn.

Nếu tình trạng bệnh trĩ của bạn đã ở mức độ nặng, bạn cần đến gặp bác sĩ để được điều trị sớm.

Trào ngược dạ dày thực quản

Có rất nhiều lý do khiến trào ngược dạ dày thực quả “ghé thăm” bạn trong dịp Tết như:

• Sinh hoạt không hợp lý: những xáo trộn sinh hoạt trong Tết sẽ làm tăng khả năng tái phát nếu bạn đã từng mắc trào ngược dạ dày thực quản.
• Ăn không đúng bữa, ăn muộn hoặc ăn đêm.
• Ăn quá nhiều đồ ăn dầu mỡ, chiên rán, chua cay.
• Hút thuốc lá, uống nhiều rượu, bia.
• Thức khuya.

Để khắc phục bạn nên chia các bữa ăn thành từng bữa nhỏ. Nên ăn thường xuyên hơn là ăn ít bữa lớn đối với người có dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản.

Hãy lựa chọn các thực phẩm có tính kiềm, có khả năng trung hòa axit như thực phẩm từ tinh bột (bánh mì, bột yến mạch) hay đạm dễ tiêu.

Hạn chế thực phẩm kích thích tăng tiết axit hay kích thích cơ thắt dưới thực quản: hoa quả có hàm lượng axit cao (chanh, cam, dứa…) và ít các sản phẩm từ sữa.

Hạn chế sử dụng các thực phẩm giàu chất béo; thực phẩm chua cay.

Không hút thuốc, uống rượu bia, đồ uống có gas, không sử dụng các chất kích thích.

Nếu các triệu chứng không thuyên giảm thì bạn cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa tiêu hóa để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.

Gan nhiễm mỡ do uống nhiều bia rượu, ăn vặt nhiều

Không nên uống hơn 2 cốc rượu nhỏ một ngày. Rượu có thể gây tổn thương gan dù uống ít nếu dùng chung với thuốc có chứa acetaminophen (panadol, decolgen, eferalgan, alaxan…). Bất cứ người nào uống rượu nhiều, ngay cả uống chỉ vài ngày cũng sẽ dễ phát triển thành gan nhiễm mỡ, tế bào gan sưng lên chứa mỡ và nước.

Gan nhiễm mỡ do rượu có thể hồi phục được sau khi ngừng uống rượu.

☛ Xem: Bí kíp tránh “thốn đau” do bia rượu ngày Tết

Viêm dạ dày cấp

Thông thường trong ngày Tết nguyên nhân chủ yếu là do uống nhiều rượu và sử dụng các chất kích thích như cà phê, ớt…

Biểu hiện chủ yếu là đau bụng cồn cào nóng rát vùng thượng vị, kèm theo ợ hơi, ợ chua, có thể có cảm giác buồn nôn hoặc nôn; trường hợp nặng có thể có biểu hiện xuất huyết tiêu hóa là nôn ra máu và đại tiện phân đen.

Bạn nên đến gặp bác sĩ để có được phác đồ điều trị hợp lý. Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa vào hình ảnh trên nội soi, có thể xung huyết toàn bộ hoặc một phần niêm mạc dạ dày.

Lời khuyên của thầy thuốc

Để đảm bảo sức khỏe trong dịp tết nên đảm bảo đầy đủ lượng rau xanh, hoa quả tươi và thực phẩm dạng hạt trong khẩu phần ăn; đặc biệt nên bổ sung và khẩu phần ăn một số thực phẩm có tác dụng chống đầy hơi như tỏi, nấm hương, mộc nhĩ…

Uống nhiều nước, hạn chế tối đa việc sử dụng rượu và đồ uống có cồn; có thể sử dụng các loại trà thảo dược như trà hoa cúc, trà kim ngân, hồng trà, trà nhài, trà ô long; hạn chế tối đa sử dụng đồ ngọt như bánh, kẹo, mứt… Nghỉ ngơi hợp lý: Nên đi ngủ đúng giờ, đủ giấc. Giấc ngủ sẽ giúp bạn phục hồi sức lực nhanh chóng để chuẩn bị cho các hoạt động ngày hôm sau.

➤ Thông tin hữu ích:

• Bệnh trĩ nên ăn gì trong ngày Tết?
• Bệnh trĩ nên kiêng ăn gì, làm gì?