Trĩ ngoại – Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa theo từng cấp độ

Trĩ ngoại là bệnh xuất hiện ở ngoài hậu môn, có thể dễ dàng nhận biết bằng mắt thường qua các dấu hiệu đặc trưng. Tuy nhiên, do chủ quan với sức khỏe mà nhiều người không biết hoặc coi thường bệnh lý này. Khi để trĩ nặng sẽ gây đau đớn khổ sở cho người bệnh mà việc điều trị cũng phức tạp hơn ở giai đoạn sớm rất nhiều.

Bệnh trĩ ngoại là gì?

Bệnh trĩ ngoại là một dạng của bệnh trĩ. Trĩ ngoại có thể được nhìn thấy từ sự sưng phồng lên, căng bóng làm mất nếp nhăn bình thường của da khu vực xung quanh lỗ hậu môn. Trong trường hợp sự sưng phồng xuất hiện dọc bên trong ống hậu môn, có thể bạn đã bị mắc trĩ nội. Mời bạn đọc thêm ở bài viết Bệnh trĩ nội là gì

Các mạch máu tạo thành các búi tĩnh mạch nằm dưới niêm mạc hậu môn-trực tràng, đóng vai trò như một cái nệm đóng kín ống hậu môn. Khi các búi tĩnh mạch này bị chèn ép, giãn quá mức gây ra sự sưng phồng, hình thành nên bệnh trĩ. Bệnh trĩ ngoại hình thành từ đám rối tĩnh mạch trĩ bên ngoài, bao xung quanh hậu môn (ngay rìa hậu môn), bọc ngoài búi trĩ ngoại là da.

Nguyên nhân gây ra bệnh trĩ ngoại

Nguyên nhân gây ra bệnh trĩ ngoại chưa được xác định chính xác. Một số yếu tố được coi là yếu tố nguy cơ của bệnh như:

– Do yếu tố di truyền.

– Do đứng quá lâu hoặc ngồi nhiều. Các nghiên cứu cho thấy, ở tư thế nằm, áp lực tĩnh mạch trĩ là 25 cm nước, ở tư thế đứng tăng lên 75 cm nước. Áp lực tăng lên ở tĩnh mạch trĩ làm tăng khả năng mắc bệnh trĩ ngoại.

– Do rối loạn nhu động ruột. Bệnh lị, táo bón, mỗi lần đại tiện phải rặn nhiều… làm tăng áp lực trong lòng ống hậu môn cũng là nguy cơ gia tăng bệnh trĩ ngoại.

– Tăng áp lực trong khoang bụng. Những người mắc bệnh viêm phế quản mạn tính, giãn phế quản, suy tim, mang vác nặng… áp lực trong khoang bụng tăng lên, tăng áp lực tĩnh mạch hậu môn nên bệnh trĩ ngoại dễ xuất hiện.

– Hội chứng ruột kích thích. Bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích thường có nhiều cơn đau quặn bụng và mót đại tiện mỗi ngày dẫn đến phải đi đại tiện và rặn nhiều, làm tăng áp lực lên gây tăng nguy cơ bệnh trĩ ngoại.

– Khối u ở khu vực hậu môn trực tràng và tiểu khung làm cản trở lưu thông máu hậu môn trực tràng, chèn ép quá mức các tĩnh mạch gây nên bệnh trĩ ngoại.

– Phụ nữ có thai các tháng cuối, bệnh ung thư trực tràng… khi to có thể chèn ép và cản trở lưu thông máu trong lòng mạch làm cho các đám rối trĩ căng phồng lên tạo thành bệnh trĩ.

Triệu chứng bệnh trĩ ngoại

Triệu chứng thường gặp nhất của bệnh trĩ ngoại là chảy máu, đau rát hậu môn.

Chảy máu

Chảy máu là triệu chứng sớm nhất và thường gặp nhất của bệnh trĩ ngoại. Lúc đầu máu chảy nhẹ, khó nhận ra, người bị trĩ ngoại tình cờ phát hiện khi nhìn vào giấy vệ sinh hoặc máu dính vào phân.

Về sau, mỗi khi đi đại tiện máu có thể chảy thành tia hoặc nhỏ giọt. Khi bệnh ở giai đoạn nặng, thì lúc ngồi hay đi lại nhiều cũng chảy máu.

Một số trường hợp bệnh nhân trĩ ngoại thiếu máu nặng do chảy máu dẫn đến da xanh hoặc vàng, chóng mặt khi ngồi xuống đứng lên. Thiếu máu nặng có thể làm bệnh nhân hạn chế gắng sức, nhanh mệt.

Đau rát hậu môn

Trĩ ngoại rất dễ gây đau rát, bệnh nhân có thể chỉ hơi đau rát, khó chịu và có cảm giác hơi nóng bỏng vùng hậu môn. Ở giai đoạn đầu, cảm giác này thường thấy sau một đợt ăn nhậu hoặc ăn cay nóng nhiều, sau đó điều chỉnh chế độ ăn uống sinh hoạt sẽ tự khỏi.

Dấu hiệu của bệnh trĩ ngoại ở giai đoạn nặng

Các dấu hiệu của bệnh trĩ ngoại ở giai đoạn nặng thường là tắc mạch, nhiễm khuẩn.

Tắc mạch

Trường hợp búi trĩ gây biến chứng tắc mạch, tức là trong búi trĩ hình thành cục máu đông. Bệnh nhân sẽ có cảm giác đau hơn rất nhiều so với đau do trĩ đơn thuần, khiến người bệnh không dám ngồi thẳng trên ghế mà chỉ ngồi bằng một bên mông. Nếu tắc mạch lâu ngày có thể cảm nhận được một điểm đau, luôn có cảm giác chói chói, cộm cộm.

Nhiễm khuẩn

Tổn thương do trĩ ngoại dễ gây nhiễm khuẩn, dẫn đến viêm trong ống hậu môn gây cảm giác ngứa ngáy, nóng rát cho người bị trĩ ngoại, khi thăm khám thấy đau, soi thấy phù nề, sưng, có thể loét hậu môn.

Nứt hậu môn

Nứt kẽ hậu môn bình thường không gây ra triệu chứng gì, nhưng khi đi đại tiện sẽ rất đau. Điều này khiến bệnh nhân sợ đi đại tiện, dần dần gây táo bón và lại làm nặng thêm bệnh.

Bệnh trĩ ngoại tuy không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng thường được chữa trị muộn, sau nhiều năm bị bệnh nên kéo theo nhiều đau đớn và quá trình chữa trị phức tạp hơn so với giai đoạn sớm. Nguyên nhân là bệnh trĩ giai đoạn đầu không nặng nề nên đa số người bị trĩ ngoại đều chấp nhận “sống chung với lũ”, do tâm lý e ngại khi đi khám ở vùng nhạy cảm này, nhất là phụ nữ. Khi bệnh đã tiến triển nặng, viêm nhiễm, hoạt tử, nứt kẽ hậu môn và người bệnh trĩ không thể tự chịu đựng thêm mới đến gặp thầy thuốc, lúc này thương tổn thương lớn, không đáp ứng đối với các “điều trị nhỏ” mà phải chỉ định các phương pháp “điều trị lớn”

Các cấp độ của bệnh trĩ ngoại

Bệnh trĩ ngoại về mặt chuyên môn không được chia làm các cấp độ như bệnh trĩ nội. Bệnh trĩ ngoại tạm chia theo mức độ từ nhẹ đến nặng dựa vào các biến chứng của nó. Tuy nhiên, bệnh nhân trĩ ngoại vẫn thường thắc mắc mình mắc bệnh trĩ ngoại độ mấy với các bác sĩ, mặc dù y học không hề có sự phân biệt các cấp độ bệnh trĩ ngoại. Trong bài viết này, chúng tôi tạm chia bệnh trĩ ngoại theo các cấp độ từ nhẹ đến nặng, tương ứng với các cấp độ bệnh trĩ ngoại từ 1 đến 4 theo cách hiểu thông thường của bệnh nhân, để người bệnh hình dung và dễ hiểu hơn.

Trĩ ngoại cấp độ nhẹ bao gồm các tình trạng:

• Trĩ ngoại độ 1: búi trĩ ngoại phồng lên ở rìa hậu môn, nằm ngay dưới da rìa hậu môn.
• Trĩ ngoại độ 2: trĩ ngoại bắt đầu xuất hiện biến chứng, tiết dịch ẩm ướt và ngứa ngáy.

Trường hợp trĩ ngoại đã có biến chứng ở cấp độ nặng hơn, người bệnh sẽ gặp tình trạng:

• Trĩ ngoại độ 3: trĩ ngoại bị tắc mạch, đau, chảy máu;
• Trĩ ngoại độ 4: búi trĩ ngoại bị viêm nhiễm nặng, gây ngứa rát và đau đớn.

Trĩ ngoại độ 1

Ban đầu, các búi trĩ phồng lên ở rìa hậu môn nên sẽ có cảm giác cộm cộm dưới hậu môn, tuy nhiên nếu điều chỉnh tốt chế độ ăn uống, sinh hoạt, búi trĩ sẽ tự co lại. Người bệnh cảm thấy hậu môn có cảm giác rất ẩm ướt, ngứa ngáy rất khó chịu.

Đôi khi bệnh nhân có thể thấy máu khi đại tiện. Đây là giai đoạn điều trị rất tốt, rất đơn giản mà mang lại hiệu quả cao.

Trĩ ngoại độ 2:

Búi trĩ phồng thường xuyên và to hơn ở rìa hậu môn. Mỗi khi đi đại tiện, bệnh nhân sẽ có cảm giác rất đau đớn, khó chịu, chảy máu thường xuyên hơn.

Các búi trĩ tiết dịch ẩm ướt và ngứa ngáy. Nếu vùng hậu môn không được giữ vệ sinh sạch sẽ thì rất dễ dẫn đến viêm nhiễm tại hậu môn và các vùng xung quanh.

Trĩ ngoại độ 3:

Các búi trĩ phát triển khá lớn làm tắc hậu môn, do đó khi đi đại tiện các búi trĩ sẽ cọ xát, gây ra hiện tượng chảy máu và đau đớn cho người bệnh.

Hiện tượng tắc mạch búi trĩ gây ra đau đớn.

Trĩ ngoại 4:

Búi trĩ bị viêm nhiễm, làm cho người bị bệnh bị đau rát và cảm thấy ngứa ngáy khó chịu.

Người bệnh rất sợ đi đại tiện, khi đi có máu chảy mạnh hơn ở hậu môn.

Nếu máu chảy nhiều có thể gây ra hiện tượng thiếu máu.

Cách chữa bệnh trĩ ngoại theo từng cấp độ

Bệnh trĩ ngoại không gây nguy hiểm cho bệnh nhân nhưng lại gây nhiều vấn đề ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Do đó việc điều trị cũng cần cân nhắc các biện pháp phù hợp với từng giai đoạn, tránh gây ra phiền phức do điều trị lớn hơn vấn đề gây ra bởi bệnh trĩ.

Xu hướng mới trong điều trị hiện nay là các phương pháp điều trị bảo tồn, do trĩ cũng là 1 phần sinh lý của cơ thể, hạn chế tối đa phẫu thuật. Chỉ nên can thiệp điều trị khi các phương pháp điều trị nội khoa không có tác dụng, trĩ đã gây ra ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Bên cạnh việc điều trị triệu chứng, người bệnh trĩ ngoại cần giải quyết trực tiếp từ những nguyên nhân gây ra bệnh để tránh tình trạng tái phát trĩ sau khi điều trị.

1. Cách chữa bệnh trĩ ngoại cấp độ nhẹ (độ 1 và độ 2)

Bệnh trĩ ngoại độ 1 và độ 2 có rất nhiều phương pháp điều trị khác nhau, thời gian điều trị ngắn mà hiệu quả lại rất cao, chi phí ít tốn kém và nhất là không gây đau đớn tổn hại nhiều đến sức khỏe người bệnh. Hai mức độ trĩ này, việc điều trị nội khoa là chính và  cho hiệu quả cao nếu người bệnh tuân thủ phác đồ điều trị và áp dụng tốt các biện pháp hỗ trợ tích cực khác. Việc phát hiện và điều trị sớm bệnh trĩ ngoại luôn được các bác sĩ nhắc nhở và khuyến khích.

Cách chữa bệnh trĩ ngoại bằng kem bôi: Kem bôi trĩ được bào chế từ các dược liệu thiên nhiên như cúc tần, ngải cứu, lá lốt, lá sung, nghệ đang là xu hướng điều trị mới, rất được nhiều bệnh nhân tin dùng. Kem bôi trĩ tác động trực tiếp vào búi trĩ, giúp bệnh nhân trĩ ngoại phục hồi tổn thương, làm giảm chảy máu, săn se và làm mát búi trĩ, giúp co trĩ hiệu quả. Bệnh nhân thường cảm thấy hết đau đớn, nóng rát, sưng viêm ở vùng hậu môn sau 3-5 ngày sử dụng; nếu dùng đủ liệu trình từ 3-5 tuýp thuốc sẽ thấy được hiệu quả rõ rệt giúp trĩ co dần lên.

Chữa bệnh trĩ ngoại theo dân gian: Cúc tần, ngải cứu, lá lốt, lá sung, nghệ,… là những thảo dược lâu đời đã được sử dụng và chứng minh là có hiệu quả cho người bệnh trĩ.

Cách chữa bệnh trĩ ngoại bằng thuốc tân dược: Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc điều trị bệnh trĩ ngoại như thuốc làm bền thành mạch, thuốc giảm đau, chống viêm, nhuận tràng, thuốc co mạch, thuốc tạo hàng rào bảo vệ, kháng sinh… Việc sử dụng các loại thuốc này phải tuyệt đối tuân theo chỉ định của bác sĩ, không được tự ý mua và uống theo tư vấn của người không có chuyên môn.

2. Cách chữa bệnh trĩ ngoại cấp độ nặng (độ 3)

• Lúc này, búi trĩ ngoại độ 3 đã gây tắc mạch và chảy máu, đau đớn. Vì vậy bệnh nhân cần nhanh chóng điều trị sớm, nếu không muốn phải phẫu thuật.
• Bệnh nhân có hai lựa chọn, hoặc là bệnh nhân điều trị nội khoa, uống thuốc giảm đau, thoa kem co trĩ, chờ cho đến khi búi trĩ ngoại tự co lại, bác sĩ sẽ cắt mẫu da thừa đi.
• Lựa chọn thứ hai là bác sĩ sẽ rạch rạch búi trĩ ngoại nặn lấy cục huyết khối, sau cầm máu bằng đốt điện hay thoa gel.

3. Cách chữa bệnh trĩ ngoại cấp độ nặng (độ 4)

Búi trĩ ngoại độ 4 tiết nhiều dịch, dễ gây viêm nhiễm và ngứa ngáy ngoài hậu môn. Người bệnh có thể gặp các biến chứng như viêm hậu môn, áp xe hậu môn, rò hậu môn. Bệnh nhân cần nhanh chóng đến bệnh viện để có biện pháp điều trị phù hợp và nhanh chóng nhất với tình trạng bệnh.

Để có thêm thông tin về cách chữa bệnh trĩ ngoại, bạn có thể xem thêm chi tiết trong bài

Cách chữa bệnh trĩ ngoại

Cách phòng bệnh trĩ ngoại

Chế độ ăn uống và sinh hoạt giữ vai trò tối quan trọng giúp bệnh nhân trĩ ngoại ngăn ngừa và tái phát bệnh.

Chế độ ăn uống: Bệnh nhân cần điều chỉnh chế độ ăn nhiều chất xơ để tránh táo bón. Bổ sung nhiều rau, trái cây trong chế độ ăn, cần ăn đồ ăn dễ tiêu, uống nhiều nước. Đồng thời hạn chế các thức ăn cay, nóng; các chất kích thích như rượu, thuốc lá, trà, cà phê.

Điều chỉnh lối sống: Tránh ngồi quá lâu hoặc đi lại nhiều, tập thể dục đều đặn, chú ý vận động vừa phải, tránh các công việc nặng nhọc. Ngoài ra, cần tập thói quen đi đại tiện đúng giờ giấc.

Ngoài điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống hằng ngày, người bệnh cũng cần chú ý đến các bệnh mắc kèm nếu có để điều trị, nâng cao thể trạng chung.

Bệnh trĩ ngoại có những dấu hiệu và triệu chứng rất đặc trưng, có thể tự nhận biết và phát hiện được, không nên để bệnh tiến triển nặng rồi mới điều trị, vừa gây đau đớn cho bản thân lại mất nhiều tiền của, thời gian để trị bệnh. Do đó, nếu phát hiện ra bệnh trĩ ngoại, bệnh nhân cần áp dụng các biện pháp chữa trị kịp thời để điều trị bệnh ngay từ giai đoạn sớm.

Theo Cotripro.vn